Hội nghị tổng kết công tác năm 2013 và phương hướng công tác năm 2014 của Viện Nghiên cứu Gia đình và Giới

Đề tài khoa học cấp Bộ: Thực hiện 03 đề tài khoa học cấp Bộ độc lập về: i) Các quan hệ gia đình ở khu vực Bắc Trung Bộ trong bối cảnh công nghiệp hoá, hiện đại hoá và hội nhập quốc tế; ii) Hệ giá trị gia đình Việt Nam dưới góc nhìn xã hội học (nghiên cứu trường hợp tỉnh Thái Bình); iii) Quan niệm, mức độ và các yếu tố tác động đến hạnh phúc gia đình: Nghiên cứu trường hợp tỉnh Quảng Ngãi. Đây là những chủ đề nghiên cứu mới và cơ bản nhưng còn ít có nghiên cứu tại Việt Nam. Trong năm 2013, các đề tài chủ yếu tổng quan tài liệu và xây dựng công cụ khảo sát, kế hoạch khảo sát. Theo kế hoạch, các đề tài sẽ hoàn thành công tác khảo sát thực địa vào đầu năm 2014 và triển khai phân tích, báo cáo kết quả nghiên cứu vào cuối năm 2014.

Đề tài khoa học cấp cơ sở: Năm 2013 là năm đầu tiên Viện Hàn lâm Khoa học Xã hội Việt Nam triển khai trở lại hệ đề tài khoa học cấp cơ sở với mục đích nâng cao năng lực, kỹ năng tổ chức và thực hiện nghiên cứu độc lập cho các nghiên cứu viên, đặc biệt là các nghiên cứu viên trẻ nhằm phát triển đội ngũ cán bộ nghiên cứu có năng lực kế cận. Trong năm 2013, Viện Nghiên cứu Gia đình và Giới đã thực hiện 9 đề tài khoa học cấp cơ sở về các chủ đề:

- Một số yếu tố tác động đến mối quan hệ người cao tuổi và con cháu trong gia đình hiện nay: nghiên cứu trường hợp tỉnh Bắc Ninh;

- Quyền chăm sóc sức khoẻ trẻ em: Những vấn đề đặt ra ở Việt Nam hiện nay;

- Định hướng giá trị của vị thành niên và thanh niên làng nghề vùng đồng bằng sông Hồng trong phát triển làng nghề bền vững;

- Nghiên cứu bạo lực đối với người cao tuổi trong gia đình: Một số vấn đề đặt ra;

- Một số vấn đề giới ở khu vực phi chính thức trong giai đoạn hiện nay;

- Giới và lao động việc làm ở khu vực nông thôn kể từ khi gia nhập WTO;

- Chăm sóc trẻ em trong gia đình dưới góc độ giới trong bối cảnh toàn cầu hoá;

- Tiếp cận giáo dục mầm non của trẻ em ở Việt Nam trong giai đoạn hiện nay: Qua một số cuộc điều tra quốc gia gần đây;

- Ly hôn: Một số vấn đề lý thuyết, phương pháp và hướng nghiên cứu cần quan tâm;

Kết quả nghiệm thu cho thấy việc triển khai hệ đề tài cấp cơ sở đã mở ra các cơ hội và điều kiện để đào tạo và phát triển kỹ năng nghiên cứu cho đội ngũ cán bộ kế cận, đồng thời cung cấp các thông tin khoa học chuyên sâu về từng chủ đề nghiên cứu nhỏ, phục vụ cho các đề tài nghiên cứu khoa học quy mô hơn.

Trong năm 2013, được sự tín nhiệm và phân công của Viện Hàn lâm Khoa học Xã hội Việt Nam, Viện Nghiên cứu Gia đình và Giới đã tổ chức xây dựng Đề cương và nội dung Đề án “Nghiên cứu, đánh giá tổng thể về gia đình thời kỳ công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước, hội nhập quốc tế, đề xuất các luận cứ khoa học phục vụ cho việc thực hiện mục tiêu xây dựng gia đình no ấm, tiến bộ và hạnh phúc” và Đề tài cấp nhà nước nghiên cứu về hạnh phúc và bộ chỉ số đánh giá hạnh phúc quốc gia. Nội dung Đề án và Đề tài đã hoàn thành và được Viện Hàn lâm Khoa học Xã hội Việt Nam đệ trình lên Thủ tướng Chính phủ.

Ngoài các đề tài thuộc nhiệm vụ hàng năm, Viện Nghiên cứu Gia đình và Giới cũng tích cực tham gia nhiều hoạt động nghiên cứu phối hợp với các tổ chức, cơ quan khác. Cụ thể:

- Tham gia triển khai công tác khảo sát thu thập thông tin cho đề tài nghiên cứu về Điều tra Sức khỏe Dân số 2013. Đây là đề tài hợp tác của Viện Hàn lâm Khoa học Xã hội Việt Nam với Hội đồng khoa học xã hội Hoa Kỳ, với sự tham gia trực tiếp của cán bộ ba Viện: Viện Xã hội học, Viện Nghiên cứu Gia đình và Giới, Viện Khoa học Xã hội vùng Nam bộ.

- Hợp tác với Hội Liên hiệp Phụ nữ Việt Nam thực hiện báo cáo nghiên cứu về Nuôi dưỡng trẻ nhỏ ở một số địa phương của Việt Nam: “Thực tiễn và Hàm ý chính sách” và “Báo cáo đề xuất chính sách hỗ trợ bà mẹ chọn lựa dinh dưỡng bổ sung tốt và phù hợp nhất cho trẻ nhỏ tại Việt Nam”;

- Hợp tác với Ban Dân tộc Hà Nội thực hiện khảo sát: “Đời sống văn hoá của người dân tộc thiểu số trên địa bàn Hà Nội năm 2013.”

- Hợp tác với Vụ Gia đình, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch trong việc hoàn thiện báo cáo và xuất bản về thực trạng bạo lực gia đình và đề xuất các giải pháp phòng, chống bạo lực gia đình.

- Hợp tác và hỗ trợ Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch Hà Nội thực hiện khảo sát về phân công lao động trong gia đình của các cán bộ trong ngành văn hóa, thể thao và du lịch Thủ đô.

Chào mừng Năm Gia đình Việt Nam 2013, được sự cho phép của Viện Hàn lâm Khoa học Xã hội Việt Nam, Viện đã tổ chức thành công Hội thảo khoa học quốc tế: “Gia đình Việt Nam trong quá trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa và hội nhập từ cách tiếp cận so sánh” vào ngày 7-8/11/2013 tại Hà Nội với sự tham dự của rất nhiều nhà nghiên cứu gia đình trong nước và quốc tế. Hội thảo đã thu hút sự quan tâm rất lớn của các nhà nghiên cứu và quản lý về gia đình. Nhiều thảo luận và trao đổi khoa học tại Hội thảo đã cung cấp các thông tin bổ ích, cập nhật và đa dạng cho công tác nghiên cứu khoa học của Viện, của các cán bộ tham gia và là thông tin hữu ích cho công tác tư vấn, giảng dạy, đào tạo về gia đình.

Tại Hội nghị, các cán bộ, viên chức của Viện cũng thảo luận và xây dựng các nhiệm vụ, kế hoạch công tác năm 2014. Phát huy những kết quả đạt được trong năm 2013, trong năm mới 2014, tập thể cán bộ, viên chức Viện Nghiên cứu Gia đình và Giới sẽ hoàn thành tốt kế hoạch, nhiệm vụ công tác năm, cung cấp các luận cứ lý luận và thực tiễn cho quá trình xây dựng và thực hiện các chính sách về gia đình, bình đẳng giới, phụ nữ và trẻ em ở Việt Nam.

Cẩm Nhung