Hội thảo: Báo cáo kết quả Chương trình nghiên cứu khoa học năm 2009-2010 của Viện Gia đình và Giới

Hội thảo được chia làm 5 phiên với các chủ đề: giới, gia đình, phụ nữ, trẻ em và người cao tuổi tương ứng với nội dung nghiên cứu của 5 đề tài nhánh thuộc Chương trình nghiên cứu. Tại phiên báo cáo kết quả về chủ đề giới, nhóm thực hiện đề tài "Những vấn đề cơ bản về giới ở Việt Nam giai đoạn 2011 - 2020" đã trình bày kết quả nghiên cứu của hai chuyên đề với hai khía cạnh: Giới và việc tham gia chính trị - xã hội và Giới trong lĩnh vực y tế và chăm sóc sức khỏe. Qua hai báo cáo, thực trạng phụ nữ tham gia chính trị xã hội ở Việt Nam và những yếu tố tác động đến thực trạng này được nhận diện. Tình trạng sử dụng dịch vụ chăm sóc sức khỏe của người dân, khả năng và cơ hội tiếp cận với các dịch vụ chăm sóc sức khỏe cũng đã được phân tích khá đầy đủ.

Tiếp theo, ở chủ đề gia đình, đề tài "Một số vấn đề cơ bản về gia đình Việt Nam giai đoạn phát triển 2010-2020" đã bàn về sự thích ứng của gia đình trong bối cảnh công nghiệp hóa, toàn cầu hóa. Dựa trên bốn quan điểm: sự biến đổi của gia đình dưới tác động của công nghiệp hóa, toàn cầu hóa là một xu thế tất yếu; công nghiệp hóa và toàn cầu hóa không tác động như nhau đến gia đình ở các quốc gia khác nhau; nhà nước có vai trò quan trọng tạo ra những điều kiện cần thiết để gia đình thích ứng với sự biến đổi xã hội; gia đình và các thành viên gia đình chủ động thích ứng với vị trí mới, vai trò mới, chức năng mới trong gia đình hiện đại, đề tài đã đưa ra các giải pháp thích ứng về chức năng, cấu trúc, thiết chế của gia đình. Trong chủ đề này, Hội thảo cũng được nghe báo cáo chuyên đề về phân công lao động theo giới trong gia đình - cách nhìn mới và phát hiện mới qua khảo sát tại TP. Hồ Chí Minh. Hội thảo đánh giá cao cách đặt vấn đề của các chuyên đề nghiên cứu vì đã gợi ra nhiều nội dung cần quan tâm. Hội thảo khẳng định cần bổ sung thêm kết quả nghiên cứu của các cuộc điều tra khác để nhận diện rõ hơn vấn đề phân công lao động theo giới trong gia đình.

Tại phiên báo cáo kết quả về chủ đề phụ nữ của đề tài "Một số vấn đề xã hội của phụ nữ nông thôn Việt Nam lấy chồng và lao động ở nước ngoài", Hội thảo đã được nghe kết quả nghiên cứu của hai chuyên đề: (1) Dư luận xã hội với hiện tượng phụ nữ lấy chồng nước ngoài và xuất khẩu lao động và (2) Thực trạng, nguyên nhân gia tăng của xu hướng lấy chồng nước ngoài của phụ nữ nông thôn Việt Nam. Các báo cáo đã phân tích các vấn đề nghiên cứu dựa trên kết quả các nghiên cứu đã có và kết quả nghiên cứu thực địa của đề tài tại Hải Phòng và Thái Bình. Hội thảo cho rằng để có được đánh giá khách quan của dư luận xã hội với hiện tượng phụ nữ lấy chồng nước ngoài và xuất khẩu lao động, cần bổ sung thêm nhận định của cộng đồng địa phương về vấn đề này.

ở chủ đề trẻ em, hai báo cáo trình bày tại Hội thảo là: "Những vấn đề lý luận và thực tiễn về xâm hại tình dục trẻ em" và "Bất bình đẳng xã hội trong tiếp cận giáo dục cơ bản của trẻ em Việt Nam". Kết quả nghiên cứu của hai chuyên đề này đã đề cập đến nhiều định nghĩa, lý thuyết về xâm hại tình dục trẻ em, vấn đề tiếp cận giáo dục của trẻ em, cung cấp cơ sở lý luận cho các nghiên cứu khác có liên quan. Hội thảo cho rằng chuyên đề về xâm hại tình dục trẻ em sẽ hoàn thiện hơn nếu chỉ rõ được trong hệ thống các lý thuyết đã trình bày, lý thuyết nào có thể vận dụng được ở Việt Nam. Về chuyên đề "Bất bình đẳng xã hội trong tiếp cận giáo dục cơ bản của trẻ em Việt Nam", cần xem xét giữa trẻ em trai và trẻ em gái và có những gợi ý giải pháp cho vấn đề giáo dục trẻ em dựa trên các nguyên nhân đã được phân tích.

Cuối cùng, hai báo cáo được trình bày trong phiên về người cao tuổi là "Một số vấn đề về chăm sóc sức khỏe người cao tuổi" và "Đời sống vật chất và đời sống tinh thần của người cao tuổi". Trên cơ sở phân tích số liệu của một số cuộc nghiên cứu lớn gần đây, tình trạng sức khỏe và việc chăm sóc sức khỏe cho người cao tuổi được nhận diện. Tuy nhiên, Hội thảo cho rằng việc chăm sóc sức khỏe người cao tuổi cần được tiếp cận rõ hơn ở khía cạnh tiếp cận với dịch vụ chăm sóc y tế của người cao tuổi. Về vấn đề đời sống vật chất và đời sống tinh thần của người cao tuổi, Hội thảo đề nghị cần phân tích sâu hơn về mức độ đáp ứng của các chính sách hiện có cho nhu cầu vật chất và tinh thần của người cao tuổi hiện nay.

Qua việc trình bày một số kết quả nghiên cứu của đề tài tại Hội thảo, các đề tài nhánh thuộc Chương trình nghiên cứu khoa học 2009-2010 đã thu nhận được nhiều ý kiến góp ý của các đại biểu. Đây là những cơ sở quan trọng giúp các nhóm thực hiện đề tài hoàn thiện báo cáo chuyên đề và tiến hành các phân tích tiếp theo trong chương trình nghiên cứu.